کانکتور چیست؟
کانکتور یا رابط الکترونیکی؛ وسیله‌ای الکترومکانیکی است که می‌تواند دو قطعه یا جزء رسانا را به هم متصل کند و با استفاده از منبع تغذیه یک مدار الکتریکی ایجاد کند. از کانکتور در مونتاژ، نصب و تامین برق دستگاه‌های موجود در مدار استفاده می‌شود. معمولاً در زمان‌هایی که می‌خواهیم مدار به گونه‌ای باشد که اگر بعداً خواستیم، امکان تعویض وجود داشته باشد و یا در جا‌هایی که احتمال قطعی وجود دارد، از این قطعات استفاده می‌کنند؛ که از جمله کاربردهای آن می‌توان به برد‌هایی که نیاز به تعویض دارند، ورودی‌های تغذیه و اتصالات قطعات جانبی اشاره کرد.
کانکتور الکترونیکی معمولاً به صورت جفت یافت می‌شوند و هر نیمه دارای جنسیت است. جزء نر دو شاخه و جزء ماده جک یا سوکت نامیده می‌شود. رابط ها از دو جزء اصلی محفظه و پایانه‌ها تشکیل شده است.
پایانه‌های اتصال، پایه‌هایی ساخته شده از مواد رسانای الکتریکی مانند برنج، برنز فسفر، مس بریلیم و آلیاژ مس بالا هستند که برای جریان الکتریکی بین دو مدار، مسیری پیوسته فراهم می‌کنند.
محفظه، سازه‌ای ساخته شده از مواد عایق مانند پلاستیک قالبی یا سرامیک است که کار آن نگه داشتن پایانه‌ها و تضمین کننده پایداری اتصالات آنهاست. محفظه از اتصال کوتاه جلوگیری کرده و ضمن محافظت از پایانه‌ها در برابر محیط، آن‌ها را از سایر قطعات الکترونیکی جدا می‌کند.
انواع کانکتور موجود در بازار
یک سیستم الکترونیکی که ارتباط بین دستگاه‌های الکترونیکی مختلف را امکان پذیر می‌کند، جهت اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه‌ها برای انتقال سیگنال و توزیع برق مورد نیاز، به اتصالات متعددی چون انواع مختلف کانکتورها نیاز دارد. رابط ها بر اساس انتهای ترمینیشن خود به سه نوع تقسیم می‌شود :
- برد به برد
- کابل/سیم به کابل/سیم
- کابل/سیم به برد.
کانکتور های برد به برد
از این نوع کانکتورها برای اتصال دو برد مدار چاپی PCB به یکدیگر، بدون استفاده از کابل استفاده می‌شود. کانکتور برد به برد برای سیستم‌هایی که فضای محدود دارند مناسب هستند؛ چرا که می‌توانند باعث صرفه جویی در فضا در کابل‌ها شوند. با استفاده از کانکتورها می‌توان اتصال PCBها را به صورت موازی یا عمود بر هم انجام داد.
اتصالات سیم/کابل به سیم/کابل
در کانکتورهای سیم به سیم که دو سیم به هم متصل می‌شوند، یک طرف کانکتور به صورت دائمی به سیم متصل است و طرف دیگر آن یک رابط قابل جداسازی است. این نوع کانکتورها بیشتر کاربردهای نظامی دارد و در دسته کانکتور نظامی قرار می‌گیرد؛ ولی در انواع مختلف هندسه‌های مسکن، از جمله مستطیل و مدور با محفظه‌های پلیمری، طیف گسترده ای از پلیمرها و پوسته‌های فلزی نیز وجود دارند.
اتصالات سیم/کابل به برد
از رابط سیم به برد برای متصل کردن یک سیم/کابل به PCB استفاده می‌کنند. اتصالات مورد استفاده در سیم به برد مشابه اتصالات سیم به سیم است. کانکتورهای رو بردی معمولاً اتصالاتی هستند که در آن، دو تکه فشرده یا لحیم شده‌اند.
سوکت چیست؟
سوکت (Socket) در الکترونیک به یک رابط الکتریکی گفته می‌شود که برای اتصال راحت و ایمن بین یک دستگاه ثابت و یک جزء متحرک (مانند کانکتور یا قطعات دیگر) طراحی شده است. سوکت‌ها به عنوان یک نقطه تماس الکتریکی یا مکانیکی عمل می‌کنند و امکان تعویض آسان قطعات و انتقال پایدار جریان یا سیگنال را فراهم می‌سازند.
انواع سوکت در الکترونیک
-
سوکت‌های پردازنده (CPU Sockets):
در مادربردها برای نصب پردازنده استفاده می‌شوند. این سوکت‌ها امکان نصب و تعویض پردازنده را بدون نیاز به لحیم‌کاری فراهم می‌کنند. نمونه‌های رایج شامل سوکت‌های LGA و PGA است. -
سوکت‌های IC (Integrated Circuit):
برای نصب تراشه‌ها و مدارهای مجتمع طراحی شده‌اند و از لحیم‌کاری مستقیم تراشه به برد جلوگیری می‌کنند. سوکت‌های DIP و ZIF از نمونه‌های معروف هستند. -
سوکت‌های رابط (Interface Sockets):
شامل پورت‌هایی مانند USB، HDMI، RJ45 و دیگر درگاه‌هایی است که برای اتصال دستگاه‌های جانبی یا انتقال داده به کار می‌روند.
تفاوت سوکت و کانکتور چیست؟
سوکت و کانکتور دو مفهوم در زمینه اتصال تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی هستند که اغلب به صورت مکمل یکدیگر عمل می‌کنند. تفاوت‌های اصلی بین این دو به شرح زیر است:
1. تعریف و نقش در اتصال
سوکت (Socket):
یک جزء ثابت است که معمولاً در یک دستگاه یا پنل نصب می‌شود. سوکت به عنوان پذیرنده یا محل اتصال عمل می‌کند که کانکتور در آن قرار می‌گیرد. نمونه‌های رایج: سوکت‌های پردازنده روی مادربرد، سوکت‌های برق دیواری.
کانکتور (Connector):
یک جزء متحرک است که برای اتصال به سوکت طراحی شده است. کانکتور معمولاً به کابل یا تجهیزات قابل حمل متصل می‌شود. نمونه‌های رایج: کانکتورهای USB، فیش‌های کابل شبکه (RJ45).
2. عملکرد و مکان استفاده
سوکت:
بیشتر برای محل‌هایی استفاده می‌شود که یک اتصال ثابت و پایدار مورد نیاز است.
معمولاً طراحی آن به گونه‌ای است که در برابر استفاده مکرر یا فشار زیاد مقاومت داشته باشد.
کانکتور:
برای اتصالات قابل حمل یا موقت طراحی شده است.
باید به راحتی جدا و متصل شود، اما همچنان اتصال الکتریکی/دیتا پایدار فراهم کند.
3. ساختار فیزیکی
سوکت:
معمولاً شامل پایه‌ها، سوراخ‌ها یا شیارهایی است که کانکتور در آن‌ها قفل یا قرار می‌گیرد.
سوکت‌ها ممکن است برای قرارگیری در یک موقعیت خاص، ساختار خاصی داشته باشند.
کانکتور:
معمولاً شامل پین‌ها، دوشاخه‌ها، یا رابط‌های برجسته است که برای قرارگیری در سوکت طراحی شده‌اند.
ساختار آن‌ها به گونه‌ای است که اتصال الکتریکی و مکانیکی مطمئنی ایجاد کنند.
4. مثال‌های کاربردی
سوکت:
پریز برق در خانه‌ها (سوکت برق)
جایگاه پردازنده روی مادربرد
درگاه ورودی HDMI روی تلویزیون
کانکتور:
دوشاخه برق که به پریز متصل می‌شود. کابل HDMI که به تلویزیون وصل می‌شود. کابل USB که به پورت USB لپ‌تاپ متصل می‌شود.
کانکتور قیمت مناسب از کجا پیدا کنیم؟
یک سری ویژگی‌ها مانند مقاومت در برابر آب، هوا، رطوبت و روغن، محافظت در برابر تداخل الکترومغناطیسی (EMI)، تداخل فرکانس رادیویی (RFI) و آسیب تخلیه الکترواستاتیک (ESD) هستند که باعث می‌شوند برای کاربردهای خاص مناسب باشند و همین مسئله تاثیر مستقیمی بر روی قیمت آن‌ها می‌گذارد. قیمت کانکتور با توجه به موارد متعددی از جمله ویژگی‌های آن مانند کاربرد، سایز، مدل، جنس کالا، در دسترس بودن و ... تعیین می‌شود.
خرید کانکتور از دیجی قطعه
برای خرید کانکتور اترنت، کانکتور پلاگین، کانکتور کواکسیالRF، کانکتور صوتی، کانکتور USB، RJ11، RJ45، HDMI، BNC و VGA که از کانکتورهای کاربردی هستند؛ یا کانتکتورهایی که کاربردهای خاص دارند و پیدا کردن آن‌ها در بازار سخت است، می‌توانید از طریق فروشگاه، ثبت سفارش کنید تا در اسرع وقت تامین و ارسال گردد. در زمان خرید کانکتور USB به نوع محصول مورد نظر دقت کنید؛ زیرا این مدل دارای انواع مختلف تایپ A،B،C و … است. برای تهیه و خرید کانکتور قیمت مناسب از فروشگاه قطعات الکترونیک دیجی قطعه تنها کافیست نام و یا مدل کانکتور مورد نظر را در فروشگاه جستجو کنید.
