تایم استمپ Timestamp چیست و چه کاربردهایی دارد؟ 

زمان، یکی از با ارزش ترین اطلاعاتی است که در انواع نرم افزارها ذخیره می شود و عملیات پردازش بر روی آنها اعمال می شود. کامپیوترها، نرم افزارها و انواع ماژول های الکترونیکی به جای استفاده از تاریخ و ساعت معمولی از یک سیستم زمانی منحصر به فرد به نام تایم استمپ استفاده می کنند که در ادامه به طور مفصل به آن می پردازیم.

تایم استمپ چیست؟

کلمه timestamp به معنای برچسب زمان است؛ در واقع تایم استمپ، مجموعه ای است از کاراکترها یا اطلاعات رمز گذاری شده که زمان وقوع یک رویداد خاص را مشخص می‌کند. به طور معمول تاریخ و زمان روز را نشان می‌دهد و گاهی اوقات تا کسری از ثانیه دقیق است. این اصطلاح از استمپ های لاستیکی که در دفاتر برای مهر زدن تاریخ جاری و گاهی اوقات زمان با جوهر روی اسناد کاغذی برای ثبت زمان دریافت مواد استفاده می‌شد، گرفته شده است. به عنوان نمونه‌هایی معمولی از این نوع تایم استمپ، می توان به مهر باطله تمبر پست روی یک حرف یا زمان‌های “ورود” و “خروج” روی کارت زمان اشاره کرد.

این روزها استفاده از این اصطلاح برای اشاره به اطلاعات تاریخ و زمان n متصل به داده های دیجیتالی گسترش یافته است. به عنوان مثال، فایل‌های کامپیوتری حاوی تایم استمپ هایی هستند که نشان می‌دهند آخرین بار چه زمانی فایل تغییر کرده است؛ همین طور دوربین‌های دیجیتال تایم استمپ را به عکس هایی که می‌گیرند اضافه می‌کنند؛ بنابراین تاریخ و زمان عکس برداری ثبت می‌شود.

نحوه عملکرد تایم استمپ Timestamp

در واقع Timestamp، زمان جاری یک رویداد است که یک کامپیوتر ثبت می کند و از طریق مکانیسم‌هایی مانند پروتکل زمان شبکه(Network Time Protocol) یا همان NTP، یک کامپیوتر زمان فعلی دقیق را که به کسری از ثانیه کالیبره شده است، حفظ می‌کند. چنین دقتی این امکان را برای رایانه ها و برنامه های کاربردی شبکه ای فراهم می کند تا به طور مؤثر ارتباط برقرار کنند.

مکانیسم Timestamp برای اهداف مختلف همگام‌سازی استفاده می‌شود، مانند تخصیص یک ترتیب متوالی برای یک تراکنش چند رویدادی تا در صورت بروز شکست، تراکنش باطل شود. روش دیگری که از تایم استمپ استفاده می شود، ثبت زمان در رابطه با یک نقطه شروع خاص در زمان است.

فرمت های مختلف Timestamp

تایم استمپ با توجه به رسانه ای که در آن استفاده می شود، متفاوت است. قالب‌های Timestamp در سیستم‌عامل‌ها، زبان‌های برنامه‌نویسی، پایگاه‌های داده و انواع داده‌ها متفاوت است. برخی از قالب‌های Timestamp در مثال‌های زیر نشان داده شده‌اند، که در آن y مخفف سال، d نشان دهنده روز، h برای نمایش ساعت، m برای دقیقه و s برای ثانیه است:

• dd hh mm ss
• yyyy mm dd hh
• mm hh

در ادامه نمونه‌هایی از اینکه یک Timestamp ممکن است با  مقادیر در تصویر بالا پر شده باشد، آمده است.

• Fri 01-01-2010 6:00
• 2015-10-28 T 10:45 UTC
• Sun Jul 16 02:15:58 2006
• 2019-10-31T03:58:22Z

همه ساعت ها و مناطق زمانی در سراسر جهان بر اساس زمان هماهنگ جهانی (UTC) تنظیم شده اند. قالب یک Timestamp نیز می تواند به سادگی رسیدهای خوانده شده در یک پیامک باشد. قالبی شبیه به «ساعت 9:18 صبح دیده شده است». این نشان دهنده زمانی است که گیرنده پیام را دیده است.

تایم استمپ ها در نحوه محاسبه نیز متفاوت هستند. ساعت داخلی کامپیوتر و مقادیر timestamp بر اساس یک دوره تعیین می‌شوند. تاریخ و زمان یک کامپیوتر بر اساس تعداد ثانیه هایی که از دوره تعریف شده آن کامپیوتر می گذرد، تعیین می شود. زمان دوره مطابق با 0 ساعت، 0 دقیقه و 0 ثانیه UTC است، و تاریخ دوره به سیستم عامل مورد استفاده بستگی دارد.

به عنوان مثال، تاریخ دوره یونیکس 1 ژانویه 1970 است، بنابراین سیستم های یونیکس تایم استمپ ها را نسبت به این تاریخ محاسبه می کنند. در کامپیوترها با سیستم عامل ویندوز، تاریخ 1 ژانویه 1601 و در کامپیوترهای مکینتاش، تاریخ 1 ژانویه 1904 ملاک محاسبه است.

تایم استمپ چه کاربردهایی دارد؟

تایم استمپ برای نگهداری سوابق اطلاعات به صورت آنلاین یا روی کامپیوتر استفاده می شود. زمانی که اطلاعات خاصی ایجاد، مبادله، اصلاح یا حذف شده است، یک تایم استمپ نمایش داده می شود. در ادامه نمونه هایی از نحوه استفاده از Timestamp آورده شده است:

• فایل‌های کامپیوتری ممکن است دارای یک Timestamp باشند که آخرین زمان تغییر فایل را نشان می‌دهد.
• دوربین‌های دیجیتال تایم استمپ ها را به عکس‌ها ضمیمه می‌کنند که تاریخ و ساعت عکس‌برداری را نشان می‌دهد.
• پست‌های شبکه‌های اجتماعی شامل تاریخ و زمان ارسال پست است.
• چت آنلاین و پیام های فوری از Timestamp برای ثبت تاریخ و ساعت ارسال، دریافت یا مشاهده پیام استفاده می کنند.
• بلوک‌های بلاک چِین از تایم استمپ برای اطمینان از اعتبار تراکنش‌ها مانند ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.
• مدیریت داده‌ها برای اطمینان از یکپارچگی و کیفیت داده‌ها به Timestamp متکی است.
• قراردادها و امضاهای دیجیتال از تایم استمپ برای نشان دادن زمان امضای یک سند استفاده می کنند.

تفاوت بین time stamp و date stamp چیست؟

تایم  استمپ، زمانی است که در یک فایل، گزارش یا اعلان ثبت می‌شود که زمان افزودن، حذف، اصلاح یا انتقال داده‌ها را ثبت می‌کند. Date stamp یا استمپ تاریخ، شبیه به Timestamp است اما فقط تاریخ را به جای زمان یا به جای زمان و تاریخ نشان می دهد.

نحوه تبدیل timestamp به تاریخ و زمان عادی به چه صورت است؟

کاربران وب به راحتی می توانند با استفاده از یک ابزار تبدیل آنلاین رایگان، تایم استمپ دوره Unix را به تاریخ قابل خواندن برای انسان تبدیل کنند و بالعکس. به عنوان مثال، اگر زمان یونیکس 1639172876 ثانیه باشد، تاریخ، جمعه، 10 دسامبر 2021، ساعت 9:47:56 بعد از ظهر خواهد بود. در صورتی که این Timestamp در قالب dd mm yyyy hh mm ss نوشته شده باشد، زمان و تاریخ به صورت 10-12-2021 9:47:56 خواهد بود.

اگر شما فهرستی از تایم استمپ های یونیکس را در یک فایل اکسل داشته باشد، می‌توانید با استفاده از فرمول زیر، Timestamp را به تاریخ‌های قابل خواندن توسط انسان تبدیل کنید:

(A1-DATE(1970,1,1))*86400

که در آن تایم استمپ های یونیکس در ستون A هستند. شما می توانید آن فرمول را در یک سلول خالی در اکسل وارد کرده تا timestamp را به تاریخ تبدیل کنید و سپس کلید enter را فشار دهید.

زبان های برنامه نویسی مختلف روش های مختلفی برای تبدیل تایم استمپ Unix دارند. قالب پیش‌فرض تایم استمپ در sql ممکن است با قالب پیش‌فرض تایم استمپ در pyhton متفاوت باشد و هر زبان روش‌های متفاوتی برای فراخوانی آن Timestamp ها دارد.

مزایا و معایب تایم استمپ

• پردازش تاریخ و زمان توسط کامپیوتر یا نرم افزار بسیار ساده تر خواهد شد. یک کامپیوتر می­تواند Timestamp را تنها در چند هزارم ثانیه محاسبه و پردازش کند.
• Timestamp یا زمان یونیکس مستقل از اختلاف زمانی بین کشورهای مختلف است زیرا در هر کشوری با هر سیستم تقویمی (میلادی، شمسی، قمری و …) مدت زمان سپری شده بر حسب ثانیه از زمان مبدأ یکسان خواهد بود.
• ذخیره کردن اطلاعات مربوط به زمان به صورت Timestamp، فضای کمتری را نسبت به ذخیره سازی اطلاعات زمانی به صورت عادی اشغال می کند.
• به طور کلی زحمت ایونت نوشتن و برنامه نویسی در صورت استفاده از Timestamp بیشتر خواهد شد چرا که اکنون حداقل دو مرحله تبدیل و محاسبه تایم استمپ به وجود آمده اند.
• طبق محاسبات انجام شده طول تایم استمپدر 19 ژانویه 2038 از 32 بیت تجاوز خواهد کرد. بنابراین بسیاری از نرم افزارها که برای ذخیره سازی تایم استمپ از متغیرهایی با ظرفیت 32 بیت استفاده می کنند، دچار مشکل خواهند شد و با مشکل Overflow (سرریز شدن) متغیرها در حین اجرا مواجه خواهند شد که باعث از کار افتادن برنامه ها می­شود.

در  نهایت، در این مطلب با Timestamp، کاربردها، فرمت های مختلف آن و مزایا و معایب استفاده از آن آشنا شدیم. درصورتی که در پروژه های خود از تایم استمپ یا ماژول تایمر و پالس استفاده می کنید، دیگر کاربردهای آن را در بخش نظرات برای ما کامنت کنید و هرگونه سوالی در رابطه با این موضوع داشتید حتما آن را مطرح کنید تا کارشناسان ما در دیجی قطعه به شما در اسرع وقت پاسخ دهند.