نیروگاه های خورشیدی ایران

انرژی خورشیدی در ایران

انرژی خورشیدی یکی از مهم ترین منابع انرژی پاک، تجدید پذیر و حافظ محیط زیست است. نیروگاه خورشیدی، نیروگاهی است در آن با استفاده از گرما و نور خورشید برق تولید می کنند. یکی از موارد مهم برای تولید برق در نیروگاه سولار پرتو نور خورشید است. هر چه در محل احداث نیروگاه از تابش نور بهتری برخوردار باشیم تولید برق بیشتری خواهیم داشت. کشور ایران با توجه به پتانسیل خوبی که در این زمینه دارد در سال های اخیر پیشرفت زیادی در احداث نیروگاه های خورشیدی داشته است. البته در ایران انرژی های تجدید پذیر دیگری هم مورد استفاده و توجه قرار گرفته مانند انرژی باد، که از بین این انرژی ها نیروگاه های سولار سهم بیشتری از انرژی تولید شده را به خود اختصاص داده اند. با احداث نیروگاه های خورشیدی ایران می توان دستاورد هایی مثل حفظ محیط زیست، کاهش استفاده از سوخت های فسیلی، آلودگی کمتر و اشتغال زایی را انتظار داشت. طبق گزارش ها بیش از 24 هزار نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس در کشور احداث شده است. تعداد زیادی از شهرستان های ایران این امکان را دارند که با استفاده از نیروگاه کوچک مقیاس در دو مدل پشت بامی و انشعابی مقداری از انرژی مورد نیاز خود را تامین کنند.

وضعیت جغرافیایی برای احداث نیروگاه های خورشیدی در ایران

کشور ایران در منطقه ای بین مدارهای 25 تا 40 درجه شمالی قرار گرفته است و با توجه به محل قرارگیری از نظر دریافت انرژی خورشید در بین مناطق مختلف جهان در رتبه بالایی قرار دارد. مقدار پرتو خورشید در ایران بین 1800 تا 2200 کیلووات تخمین زده شده است و این مقدار بالاتر از میانگین جهانی است. براساس آمار میانگین روز های آفتابی در ایران حدودا 10 ماه در طول یک سال گزارش شده است، که از همین آمار می توانیم نتیجه بگیریم که هوای ایران از نظر تابش نور خورشید برای احداث نیروگاه های خورشیدی پتانسیل بسیار خوبی دارد و می توان از این پتانسیل استفاده کرد و مقدار قابل قبولی از انرژی الکتریکی مصرفی کشور را تامین کرد.

اولین نیروگاه سولار احداث شده در ایران

شروع فعالیت نیروگاه های خورشیدی در ایران و احداث اولین نیروگاه در منطقه ای به نام شهداد در استان کرمان بوده است. با توجه به اینکه بخش های بزرگی از این منطقه را کویر لوت تشکیل می دهد این استان از نظر پرتو خورشید در وضعیت مناسبی قرار دارد. در نیروگاه استان کرمان از تابش خورشید برای تولید انرژی الکتریکی استفاده می شود، که همین مورد این نیروگاه را در دسته نیروگاه های فتوولتائیک قرار می دهد. شروع ساخت این نیروگاه در سال 1378 بوده و در تیرماه 1380 به بهره برداری رسیده است.

علاوه بر کرمان در استان های دیگری هم نیروگاه های سولار در حال فعالیت و تامین برق مصرفی کشور هستند. بخشی از مهم ترین نیروگاه های کشور ایران به شرح زیر هستند:

• نیروگاه خورشیدی زنجان
• نیروگاه خورشیدی یزد
• نیروگاه خورشیدی کاشان
• نیروگاه خورشیدی مشهد
• نیروگاه خورشیدی تایباد
• نیروگاه خورشیدی مردوخی
• نیروگاه خورشیدی شیراز
• نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه

نیروگاه خورشیدی زنجان

محل احداث نیروگاه زنجان شهرستان ابهر است. این نیروگاه با ظرفیت 20 مگاوات قدرت تولید بسیار بالایی دارد و در زمینی به مساحت 14 هکتار در مدت زمان چهار ماه احداث شد و به بهره برداری رسید. در این نیروگاه فتوولتائیک بخشی از برق مورد نیاز زنجان و مناطق اطراف این شهر تامین می شود و مصرف سوخت های فسیلی را تا میزان قابل توجهی کاهش داده است. همچنین احداث این نیروگاه در زنجان در مجموع به صورت مستقیم و غیر مستقیم حدودا برای 600 نفر اشتغال زایی داشته است.

نیروگاه خورشیدی یزد

نیروگاه ابرکوه استان یزد با ظرفیت 2.5 مگاوات در منطقه ای با وسعت 3.75 هکتار قرار گرفته و به بهره برداری رسیده است. در زمان احداث این نیروگاه به طور متوسط روزانه 30 نفر مشغول به کار شده اند،البته این تعداد در زمان بهره برداری به 2 نفر کاهش پیدا می کند. این نیروگاه در منطقه وسیعی از این استان واقع شده است و با توجه به شرایط آب و هوایی شهر یزد عملکردخوبی برای تولید انرژی الکتریکی از خود نشان داده است. با بهره برداری این نیروگاه شاهد کاهش حجم زیادی از آلاینده ها مانند گاز طبیعی و آلودگی های زیست محیطی خواهیم بود .

 

نیروگاه خورشیدی کاشان

نخستین نیروگاه سولار کاشان که یکی از نیروگاه های خورشیدی حمایتی کشور محسوب می شود و در 85 کیلومتری جنوب غربی شهر کاشان، روستای پنداس از توابع بخش برزک واقع شده است. حدود 45 نفر از بانوان این منطقه احداث و اجرا آن را بر عهده داشتند و همزمان با احداث این نیروگاه باعث اشتغال زایی خوبی در این منطقه شدند. این نیروگاه 215 مگاواتی به عنوان الگویی برای کل کشور محسوب می شود.

نیروگاه خورشیدی مشهد

احداث این نیروگاه سال 1398 آغاز شد و فاز اول آن در تیرماه 1390 با 216 صفحه خورشیدی 200 واتی به بهره برداری رسید. همچنین یکی از اولین نیروگاه های احداث شده در شرق کشور ایران می باشد. این استان همچنین پیشگام اولین نیروگاه های سقفی کشور است. در مجموعه موج های آبی مشهد پروژه نیروگاه سقفی با ظرفیت 1.2 مگاوات اجرا شده است و توانایی تولید 2 مگاوات برق برای این مجموعه دارد.

 

نیروگاه خورشیدی تایباد

سال 1398، در بخش جنوبی استان خراسان، شهرستان تایباد و در منطقه ای به مساحت 800 هکتار این نیروگاه سولار با ظرفیت 2 مگاوات فعالیت خود را آغاز کرد. این شهرستان با وجود تابش مناسب نور خورشید و مقیاس متوسطی که دارد براساس گزارش ها تا 500 کیلووات هم امکان تولید و تامین انرژی الکتریکی دارد و همزمان چندین نفر را مشغول به کار کرده است.

 

نیروگاه خورشیدی مردوخی

یکی از نیروگاه های خورشیدی ایران به شمار می رود که در کرمانشاه احداث شده است و ظرفیتی 200  مگاواتی دارد. انرژی پاک در این نیروگاه توسط پنل های خورشیدی فتوولتائیک تولید و تامین می شود و به چرخه مصرف انتقال می یابد. شروع به فعالیت این نیروگاه حدودا از سال 1397 بوده است و از آن زمان تاکنون به طور مداوم به تولید برق می پردازد و باعث کاهش انتشار گاز های گلخانه ای می شود. نیروگاه سولار مردوخی یکی از نیروگاه های فعال و قدیمی ایران محسوب می شود.

 

نیروگاه خورشیدی شیراز

نیروگاه سولار شیراز یکی از نیروگاه های خورشیدی ایران ،از نوع سهموی خطی است که به دست مهندسان متخصص داخل کشور در سال 1379 شروع به ساخت کرد و در سال 1387 در منطقه ای به وسعت 300 هزار متر مربع به بهره برداری رسید. این نیروگاه 250 کیلوواتی در زمان خود یکی از بزرگترین نیروگاه های خاورمیانه به شمار می رفت. در برنامه های توسعه آینده این نیروگاه و اجرای فاز دوم و هیبرید کردن آن تخمین زده شده است که 500 کیلووات انرژی مفید از این نیروگاه تامین شود.

نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه یکی از بزرگترین نیروگاه های خورشیدی در ایران

بزرگترین نیروگاه ایران و بیست و پنجمین نیروگاه بزرگ دنیا، نیروگاه فولاد مبارکه 600 مگاواتی است که در شهرستان کوهپایه استان اصفهان و در زمینی 1200 هکتاری واقع شده است. شهرستان کوهپایه که در منطقه شرقی این استان پهناور قرار گرفته در طول سال از نور خورشید خوبی برخوردار است و دمای هوای این منطقه هم به اندازه ای نیست که برای تجهیزات پنل خورشیدی مشکلی ایجاد کند و مانع فعالیت نیروگاه سولار شود. پیش بینی می شود که فاز اول نیروگاه آفتاب شرق تا پایان سال 1403 به بهره برداری رسیده و بتواند 10 درصد از برق مورد نیاز استان را در زمان اوج مصرف تامین کند. در حال حاضر در فاز احداث برای حدود 4 هزار نفر ایجاد شغل کرده است. احداث و بهره برداری این نیروگاه تاثیر شگفت انگیزی در آب و هوای استان گذاشته و استفاده از سوخت های فسیلی را کاهش می دهد. انتظار می رود با شروع فعالیت این نیروگاه در چند سال آینده شاهد تغییرات مثبتی در زمینه تامین انرژی این استان باشیم.